Sanat nedir? Arapça “sun” kökünden türemiÅŸ bir kelime olan sanat,sözlüklerde “Bir ÅŸeyi güzel yapmak; bir ÅŸeyin güzel, beÄŸenilir olması için uygulanan kurallar”; “Duygu, tasavvur ve fikirleri etkili bir biçimde ve göze gönle hitap edecek ÅŸekilde söz, yazı, resim, heykel vb. ile ifâde etme husûsundaki yaratıcılık” ÅŸeklinde karşılık bulur. Sanatın tanımlarında yer alan bu “güzel” ve “göze gönle hitap etme” ifadeleri, bir milletin diÄŸer milletlerden ayırıcı vasfını da ortaya koyar bir anlamda. Zira sanat, bir milletin kendine has zevklerinin, duygu ve düÅŸüncelerinin, dünya görüÅŸünün, inançlarının, ortak hafızasının ve yine kendine has “güzel” anlayışıyla “güzel”i vücuda getirme tarzının soyuttan somuta dönüÅŸmesidir. Dolayısıyla bir milleti millet yapan ve onu diÄŸerlerinden farklı kılan temel unsur kültür, kültürün temel unsurlarından biri de sanattır. Mimariden resme, mûsikiden edebiyata, giyim-kuÅŸama ve hatta yemeÄŸe kadar uzanan geniÅŸ bir yelpazede sanat, tüm kültür unsurlarının estetik hüviyet kazanmış hâlidir denilebilir.
Ancak sanat eserleri bir medeniyetin estetik anlayışını ortaya koymaktan çok daha fazlasını yapar, ait oldukları toplumun sosyal, ekonomik ve politik yapısına, deÄŸiÅŸim ve dönüÅŸümlerine de ışık tutar. Bir baÅŸka ifadeyle tarih araÅŸtırmalarının önemli bir alanı olan sanat tarihi sahasında yapılan çalışmalar sadece maddi sanat eserleri hakkında bilgi vermez, aynı zamanda o topluma ait baÅŸka bilgiler de sunar. Nitekim bu kitapta yer alan makalelerde yazarlarımız, Osmanlı’nın çeÅŸitli dönemlerine ait farklı sanat alanlarında vücuda getirilmiÅŸ eserler ve Osmanlı mutfağı üzerine yaptıkları çalışmalarında bir yandan eserlerin maddi oluÅŸumu hakkında bilgi verip dikkat çekerlerken zaman zaman Osmanlı toplumundaki deÄŸiÅŸim ve dönüÅŸümü de gözler önüne seriyorlar.
